Keo Urea Formaldehyde là gì? – Tìm hiểu từ A đến Z

Keo Urea Formaldehyde là gì? mà có thể “làm mưa làm gió” trong ngành sản xuất ván công nghiệp như MDF, HDF, ván dăm (PB), gỗ dán (plywood)… từ nhiều thập kỷ qua. Tại sao nó lại được sử dụng rộng rãi đến vậy? Có những ưu và nhược điểm gì? Và có ảnh hưởng gì đến sức khỏe con người không? Hãy cùng tìm hiểu toàn diện về loại keo này trong bài viết dưới đây.

Keo Urea Formaldehyde là gì?

Keo Urea Formaldehyde (UF) là một loại keo nhiệt rắn (thermosetting adhesive) được tạo thành từ phản ứng hóa học giữa urea (urê) và formaldehyde (fomanđêhít). Sau khi đông cứng, loại keo này không tan trong nước, không nóng chảy lại và có khả năng bám dính rất mạnh.

Trong lĩnh vực sản xuất gỗ công nghiệp, keo UF được dùng như một chất kết dính chính, giúp gắn kết các sợi gỗ, dăm gỗ hoặc lớp veneer lại với nhau để tạo thành các sản phẩm như ván MDF, ván dăm, plywood… Với khả năng kết dính cao, giá thành rẻ và thời gian đóng rắn nhanh, UF trở thành “người bạn đồng hành” không thể thiếu trong ngành chế biến gỗ.

Thành phần hóa học và nguyên lý hoạt động:

Thành phần hóa học: Keo UF được tạo thành từ phản ứng trùng ngưng giữa Urea (CO(NH2)2) + Formaldehyde (CH2O).

Nguyên lý hoạt động của Keo Urea Formaldehyde là gì?: Là quá trình tổng hợp keo UF gồm hai bước.

• Phản ứng tạo methylolurea: Urea + Formaldehyde → Mono-, di-, trimethylolurea
• Phản ứng tạo mạng lưới polymer 3 chiều (crosslinking): Dưới điều kiện nhiệt và/hoặc chất xúc tác (axit), các nhóm methylol sẽ phản ứng với nhau tạo ra cấu trúc polymer rắn.

Sau khi đóng rắn, keo UF hình thành một mạng lưới polymer không thể tái chảy hoặc hoà tan, giúp tạo ra liên kết chắc chắn giữa các vật liệu.

Bạn có thể quan tâm Giải đáp: 1 bịch keo chà ron dùng đc cho diện tích bao nhiêu? 5 điều cần biết khi dùng keo chà ron

Ứng dụng của keo Urea Formaldehyde trong thực tế

Trong ngành công nghiệp gỗ

Đây là nơi keo UF được sử dụng nhiều nhất, chiếm tỷ lệ hơn 80% lượng keo UF sản xuất toàn cầu:

• Sản xuất ván MDF, HDF, ván dăm (PB): UF là chất kết dính chính để liên kết các sợi hoặc dăm gỗ với nhau.
• Sản xuất ván ép (plywood): UF được dùng làm lớp keo giữa các lớp veneer mỏng.
• Dán veneer lên bề mặt gỗ: Keo UF giúp lớp veneer bám chặt vào cốt ván, tạo bề mặt trang trí đẹp.
• Làm cửa, tủ, bàn ghế, sàn gỗ công nghiệp: hầu hết các sản phẩm nội thất đều có sử dụng keo UF trong cấu trúc.

Trong ngành dệt và giấy

Keo Urea Formaldehyde được dùng làm chất gia cường cho giấy, tăng độ cứng và chống thấm. Làm chất chống nhăn, chống bám bẩn cho vải.

Trong công nghiệp sơn và nhựa

Keo Urea Formaldehyde Là thành phần để tạo ra nhựa UF resin dùng trong một số loại sơn công nghiệp hoặc vật liệu composite.

Bạn có thể quan tâm Keo dán gạch lên tấm Cemboard, mảnh ghép không thể thiếu trong hệ vật liệu nhẹ lắp ghép

Ưu và nhược điểm của Keo Urea Formaldehyde là gì?

Ưu điểm

Giá thành rẻ là ưu điểm đầu tiên. So với các loại keo khác như keo Phenol Formaldehyde (PF) hay keo Melamine Formaldehyde (MF), keo UF có giá thành thấp hơn rất nhiều. Điều này giúp tối ưu chi phí sản xuất.

Thời gian đóng rắn nhanh. Keo UF có thể đóng rắn chỉ trong vài phút ở nhiệt độ cao (~120–150°C), giúp tăng tốc độ sản xuất trong các nhà máy.

Khả năng kết dính tốt. Liên kết tạo ra từ keo UF có độ bền cao, giúp sản phẩm chịu được áp lực cơ học và giữ hình dạng lâu dài.

Độ bền cao. UFR có mật độ từ 1,2 đến 1,4g/m3. Đây là lý do tại sao các sản phẩm UFR bền và có thể chịu được các điều kiện khắc nghiệt như nhiệt độ, độ ẩm và hóa chất.

Khả năng chống hóa chất tốt. Keo này có khả năng chống các hóa chất như axit, bazơ, dung môi. Do đó, chúng lý tưởng trong việc xử lý hóa chất, sản xuất thực phẩm, đồ uống và dược phẩm.

Màu sắc sáng. Không như keo phenol có màu nâu sẫm, keo UF sau khi đóng rắn có màu trắng hoặc ngà, phù hợp để dùng trong các sản phẩm nội thất yêu cầu màu sáng.

Bạn có thể quan tâm 5 lưu ý khi sử dụng keo chà rong weber

Nhược điểm

Độ bền với nước và độ ẩm kém. Một trong những nhược điểm lớn nhất của keo UF là kém chịu nước. Khi tiếp xúc lâu dài với độ ẩm hoặc môi trường ẩm ướt, liên kết keo có thể suy giảm, làm bong tróc hoặc phồng rộp vật liệu.

Giải phóng formaldehyde là vấn đề gây tranh cãi nhất. Keo UF sau khi đóng rắn vẫn có khả năng giải phóng formaldehyde dư thừa ra môi trường không khí. Formaldehyde là một hợp chất có hại cho sức khỏe, có thể gây kích ứng mắt, mũi, họng và thậm chí có nguy cơ gây ung thư nếu tiếp xúc lâu dài ở nồng độ cao.

Không chịu nhiệt cao. Dù là keo nhiệt rắn, nhưng keo UF không chịu được nhiệt quá cao hoặc lửa, dễ bị suy giảm tính chất vật lý khi bị nung nóng.

Bạn có thể quan tâm 4 lý do vì sao nên chọn keo dán gạch thay thế cho vữa xi măng?

Sử dụng Keo Urea Formaldehyde có an toàn không?

Formaldehyde là chất khí không màu, có mùi hăng mạnh, và đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào danh sách chất gây ung thư nhóm 1 (carcinogen nhóm 1).

Nó gây tác động đến sức khỏe như thế nào?

• Ngắn hạn: Kích ứng mắt, mũi, cổ họng; gây ho, khó thở, buồn nôn.
• Dài hạn: Có thể gây ung thư vòm họng, phổi; ảnh hưởng thần kinh trung ương.
• Trẻ em và người già đặc biệt nhạy cảm.

Vậy dùng keo UF có an toàn không?

KHÔNG an toàn tuyệt đối, tuy nhiên có thể giảm thiểu rủi ro nếu trong sản xuất:

• Dùng keo UF loại phát thải thấp (E0, E1) – tiêu chuẩn châu Âu cho lượng formaldehyde thấp.
• Đảm bảo hệ thống hút khí tốt, khu vực thông thoáng.
• Công nhân đeo khẩu trang, găng tay, tránh tiếp xúc trực tiếp.

Trong tiêu dùng:

• Tránh sử dụng đồ nội thất từ ván ép giá rẻ không rõ nguồn gốc, đặc biệt trong phòng ngủ, phòng trẻ em.
• Ưu tiên sản phẩm có chứng nhận an toàn (CARB P2, E0…).
• Khi mới mua nội thất: Phơi nắng, mở cửa thông gió để bay hơi formaldehyde.

Có giải pháp thay thế keo UF không?

Có, nhưng giá thành cao hơn:

• Keo Phenol Formaldehyde (PF) – phát thải thấp hơn, nhưng màu keo sẫm.
• Keo không formaldehyde (Zero Formaldehyde) – dùng trong sản phẩm cao cấp, thân thiện môi trường.
• Keo sinh học (Bio-based adhesive) – đang phát triển.

Nên chọn sản phẩm có sử dụng keo UF như thế nào?

• Ưu tiên chọn các sản phẩm đạt chuẩn E0, E1, hạn chế E2 hoặc không có nhãn mác.
• Sử dụng nội thất ở nơi thoáng gió, tránh nơi ẩm thấp.
• Nếu có điều kiện, lựa chọn các sản phẩm ván ép không formaldehyde, tuy giá cao nhưng an toàn hơn.

Bạn có thể quan tâm Tại sao nên dùng keo dán gạch thay cho hồ dầu?

Nếu so Keo Urea Formaldehyde với các loại keo khác thì sao?

Trong ngành chế biến gỗ công nghiệp và sản xuất vật liệu dán kết cấu, keo dán đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo độ bền, khả năng chịu ẩm và mức độ an toàn sức khỏe.

Trong số đó, keo Urea Formaldehyde (UF) là loại phổ biến nhất nhờ giá thành rẻ và hiệu suất kết dính tốt. Tuy nhiên, đi kèm là những lo ngại về phát thải formaldehyde, một chất có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Bên cạnh đó, các biến thể như keo UF cải tiến (loại phát thải thấp) và keo Melamine Formaldehyde (MF) được phát triển để khắc phục một số nhược điểm, đồng thời tăng độ bền và tính chịu nước.

 

Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa các loại keo này để lựa chọn đúng sản phẩm phù hợp với mục đích sử dụng.

Tiêu chí	Keo UF	Keo PF (Phenol Formaldehyde)	Keo MF (Melamine Formaldehyde)
Giá thành	Thấp	Cao	Trung bình
Màu sắc	Trắng/ngà	Nâu sẫm	Trắng
Độ bền nước	Thấp	Cao	Trung bình
Thời gian đóng rắn	Nhanh	Trung bình	Trung bình
Phát thải Formaldehyde	Cao (nếu E2)	Thấp hơn	Thấp hơn
Ứng dụng phổ biến	MDF, PB, nội thất	Ngoài trời, ván chịu nước	Gỗ trang trí, veneer cao cấp

Xu hướng sử dụng và xu hướng tương lai của Keo Urea Formaldehyde

Việt Nam và thế giới

Hiện nay, keo UF vẫn chiếm hơn 60% tổng lượng keo dùng trong ngành gỗ toàn cầu, đặc biệt tại Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia – những quốc gia có ngành chế biến gỗ phát triển mạnh.

Tuy nhiên, trước áp lực từ các tổ chức bảo vệ sức khỏe và môi trường, xu hướng sử dụng keo E0, keo không formaldehyde đang gia tăng.

Thay thế bằng keo sinh học

Một số nhà khoa học đang nghiên cứu keo sinh học từ tinh bột, protein đậu nành, lignin,… như giải pháp thay thế keo UF. Tuy nhiên, thách thức là chi phí cao và độ bền chưa sánh bằng keo tổng hợp.

Bạn có thể quan tâm Review bột trét tường loại tốt – Kinh nghiệm chọn bền chuẩn

Keo Urea Formaldehyde là một vật liệu kết dính quan trọng và không thể thiếu trong ngành chế biến gỗ, nhờ giá rẻ, kết dính tốt, đóng rắn nhanh. Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất là khả năng giải phóng formaldehyde, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không kiểm soát tốt.

Trong thời đại ngày càng đề cao sức khỏe và sự bền vững, keo UF vẫn có chỗ đứng nhưng đang dần được điều chỉnh, cải tiến để phù hợp với tiêu chuẩn môi trường hiện đại hơn. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã giải quyết được vấn đề Keo Urea Formaldehyde là gì? cũng như hàng loạt vấn đề đã đề cập ngay từ đầu bài viết.